Mniej znaczy więcej!

W ramach projektu Erasmus + dwie nauczycielki naszej szkoły (Zofia Tulczyńska i Katarzyna Ziółkowska) udały się na szkolenie dotyczące systemu edukacyjnego w Szwecji i Finlandii. Kilka dni spędzonych na obserwacji pracy tamtejszych szkół pozwoliło poznać cechy systemów uznawanych w Europie za najlepsze.
Edukacja skandynawska opiera się na dwóch filarach: uczeń i nauczyciel. Nauczyciele są świetnie przygotowani do pracy z podopiecznymi (co nie znaczy, że skończyli wieloletnie studia – w Szwecji jeszcze niedawno nauczycielem mógł zostać prawie każdy). Charakteryzuje ich zapał i naprawdę duże zaangażowanie. Różnorodne metody stosowane przez nich na lekcjach oparte są na najnowocześniejszym sprzęcie, przemyślanych pomocach dydaktycznych i doświadczeniu wielu lat. Szwedzi dumni są z tego, że ich system szkolnictwa, który powstał w 1842, do dziś uwzględnia założenia pierwszej podstawy programowej. Dlatego obok zajęć znanym nam doskonale – matematyki, fizyki, historii, chemii itd. – uczniowie uczą się tam gotować, szyć, wykonywać drobne prace ślusarskie. Jest to po pierwsze urozmaiceniem szkolnej codzienności, a po drugie pozwala niektórym odkryć w sobie techniczną czy rzemieślniczą żyłkę. O wiele łatwiej podejmuje się wtedy decyzje dotyczące przyszłości. Co ciekawe, w tamtejszych szkołach – szczególnie fińskich – wiodącą jest zasada „Mniej znaczy więcej”.  W oparciu o nią materiał opracowywany na poszczególnych przedmiotach nie jest przeładowany, zadania wydaja się łatwe, szczególnie w odniesieniu do poziomu wiedzy w naszych szkołach. Tam jednak dzieci mają dużo czasu na jego utrwalenie, część wiedzy muszą też zdobyć sami, a to skutkuje wysoką umiejętnością czytania ze zrozumieniem, wyszukiwania informacji i analizowania ich.

Znamienną cechą szkół skandynawskich jest powtarzane przez tamtejszych pedagogów stwierdzenie, że to na uczniu spoczywa odpowiedzialność za naukę. To uczniom ma zależeć na zdobywaniu wiedzy i wykształcenia, a tym samym na aktywnym i efektywnym uczestnictwie  w lekcji. Młodzi ludzie postawieni w takiej sytuacji od najmłodszych lat przyjmują ją jako oczywistą.  Jako oczywistą traktują ją również rodzice, którzy – co podkreślano wielokrotnie – w pełni ufają nauczycielom i stosowanym przez nich metodom wychowawczym.

To wszystko składa się na kształt szkół szwedzkich i fińskich, które podawane są jako wzór szkolnictwa w całej Europie.

Zofia Tulczyńska, Katarzyna Ziółkowska